Od 1 września 2019 r. przedsiębiorcy stracą prawo do zwolnienia podmiotowego z VAT wynikającego art. 113 ust. 13 ustawy o VAT, Podatnicy pomimo, iż ich obroty nie przekraczają 200.000 zł będą zmuszeni od 1 września br. rozliczać podatek VAT jako czynni podatnicy VAT.
Dotyczyć to będzie przedsiębiorców, którzy sprzedają za pośrednictwem internetu lub telefonu następujące towary:
-preparaty kosmetyczne i toaletowe (PKWiU 20.42.1),
-komputery, wyroby elektroniczne i optyczne (PKWiU 26),
urządzenia elektryczne i nieelektryczne sprzętu gospodarstwa domowego (PKWiU 27),
-maszyny i urządzenia, gdzie indziej niesklasyfikowane (PKWiU 28).
Wyłączenie z prawa do zwolnienia z VAT obejmie również podmioty, które prowadzą sprzedaż hurtową i detaliczną części do pojazdów samochodowych (PKWiU 45.3) i motocykli (PKWiU 45.4), bez względu na sposób realizacji ich dostawy. Nie będzie to zatem tylko sprzedaż internetowa ale również stacjonarna.
Ponadto prawo do zwolnienia z VAT utracą podatnicy świadczący usługi ściągania długów, w tym factoringu.
Biała lista, czyli wykaz podatników VAT
Biała Lista, wykaz podatników VAT będzie prowadzony przez Szefa KAS. Wykaz obejmie:
-
podatników czynnych VAT,
-
podatników wykreślonych z rejestru
-
podatników przywróconych do niego z okresu 5 lat wstecz.
Na wykazie będą między innymi numery rachunków bankowych podatników VAT.
Odpowiedzialność solidarna nabywcy będzie mogła być wyłączona w sytuacji gdy podatnik dokonujący płatności zapłaci należność w wysokości powyżej 15.000 zł na rachunek inny niż zawarty na dzień zlecenia przelewu w nowym wykazie pod warunkiem gdy podatnik dokonujący płatności dokona zapłaty należności na rachunek inny niż zawarty na dzień zlecenia przelewu w ww. wykazie i złoży zawiadomienie o zapłacie należności na ten rachunek do naczelnika urzędu skarbowego właściwego dla wystawcy faktury w terminie 3 dni od dnia zlecenia przelewu.
Przewidziano również dodatkowe sankcje – jeśli zostanie wykonany przelew na kwotę powyżej 15 tys. zł na rachunek inny, niż wskazany w wykazie, spowoduje to brak możliwości zaliczenia wydatków do kosztów podatkowych. Sankcje będą obowiązywać od 1 stycznia 2020 r.
Zmiana zasad wystawiania faktur VAT RR
W art. 116 ust. 2 ustawy został uchylony pkt 3, dzięki czemu zlikwidowany został obowiązek umieszczania na fakturze VAT RR danych dotyczących dokumentu identyfikacyjnego dostawcy produktów rolnych. Ponadto zgodnie z dodanym ust. 3a w art. 116, faktura VAT RR będzie mogła być wystawiana, podpisywana i przesyłana w formie elektronicznej wyłącznie za zgodą dostawcy produktów rolnych (rolnika ryczałtowego). Powyższe dotyczy również oświadczenia określonego w art. 116 ust. 4, składanego przez dostawcę produktów rolnych w przypadku umów kontraktacji lub umów o podobnym charakterze, iż jest on rolnikiem ryczałtowym. Podpisywanie ww. dokumentów wysyłanych w formie elektronicznej będzie możliwe wyłącznie z użyciem kwalifikowanego podpisu elektronicznego.
Ustawodawca uwzględniając orzecznictwo sadowe, usunął z art. 116 ust. 6 pkt 2 ustawy o VAT warunek dokonania zapłaty za nabyte produkty rolne lub usługi rolnicze w ciągu 14 dni od dnia zakupu.
Znowelizowany przepis art. 116 ust. 6 pkt 2 ustawy o VAT pozwoli również na dokonywanie zapłaty przez nabywcę produktów rolnych lub usług rolniczych rolnikowi ryczałtowemu na rachunek w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej, której tenże rolnik jest członkiem (a nie wyłącznie – jak dotychczas – na rachunek bankowy rolnika).
Zmiany w art. 116 ust. 7, ust. 9 pkt 1 i ust. 9b dostosowują przepisy w związku z wprowadzeniem możliwości zapłaty na rachunek rolnika w SKOK.
Dodatkowo zmiana brzmienia art. 116 ust. 10 ustawy o VAT podyktowana jest koniecznością dostosowania do wprowadzanej możliwości wystawiania faktur VAT RR oraz oświadczeń dostawców produktów rolnych w formie elektronicznej.
Zmiana przesłanek stosowania zwolnienia dla dostaw budynków, budowli i ich części
Od września zmienią się przesłanki dotyczące pierwszego zasiedlenia. Zlikwidowany zostanie warunek, według którego może ono nastąpić jedynie w ramach czynności podlegającej opodatkowaniu.
Zgodnie z nową definicją, ilekroć mowa o pierwszym zasiedleniu — rozumie się przez to oddanie do użytkowania pierwszemu nabywcy lub użytkownikowi lub rozpoczęcie użytkowania na potrzeby własne budynków, budowli lub ich części, po ich wybudowaniu lub ulepszeniu, jeżeli wydatki poniesione na ulepszenie (w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym) stanowiły co najmniej 30 proc. wartości początkowej.
Obniżenie wysokości dodatkowego
zobowiązania podatkowego do 15%
Na obniżenie wysokości dodatkowego zobowiązania może liczyć podatnik, który w trakcie kontroli celno-skarbowej złoży korektę deklaracji podatkowej oraz, najpóźniej w dniu jej złożenia, wpłaci kwotę zobowiązania podatkowego lub odda nienależną kwotę zwrotu.
Do tej pory kształtowało się ono na poziomie 20 proc. – takim samym jak w przypadku złożenia korekty i opłacenia odpowiednich kosztów po zakończeniu kontroli.
Nowa wysokość dodatkowego zobowiązania podatkowego będzie wynosiła 15 proc. kwoty zaniżenia zobowiązania podatkowego albo kwoty zawyżenia zwrotu różnicy podatku, zwrotu podatku naliczonego lub różnicy podatku do obniżenia podatku należnego za następne okresy rozliczeniowe.
Po rozwiązaniu spółki cywilnej byli wspólnicy będą mogli wystąpić z wnioskiem o przekazanie środków z rachunku VAT na rachunek rozliczeniowy |
W wyniku wprowadzonych zmian (dodany art. 108b ust. 7 ustawy o VAT) z wnioskiem o przekazanie środków z rachunku VAT na rachunek rozliczeniowy będą mogły występować również osoby, które były wspólnikami spółki cywilnej lub handlowej niemającej osobowości prawnej. Procedura rozpatrywania wniosku złożonego przez byłych wspólników ww. spółek będzie analogiczna jak przy wnioskach składanych przez podatników.
Uproszczenie systemu korekt deklaracji VAT
W art. 91 ustawy o VAT dodano ust. 7e, w myśl którego podatnik, który ponownie skorzysta ze zwolnień, o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 3 albo art. 113 ust. 1, będzie mógł dokonać korekty podatku naliczonego za pozostający okres korekty w deklaracji podatkowej składanej za ostatni okres rozliczeniowy, w którym podatnik był podatnikiem VAT czynnym.
Doprecyzowanie przesłanek powodujących wykreślenie podmiotu z rejestru podatników VAT
W art. 96 ust. 9a ustawy o VAT zmieni się brzmienie pkt 2. Od 1 września 2019 r. mocą tego przepisu wykreślonym z urzędu z rejestru jako podatnik VAT będzie podatnik, który będąc obowiązanym do złożenia deklaracji VAT, nie złoży takich deklaracji za trzy kolejne miesiące lub za kwartał (obecne brzmienie przepisu wskazuje odpowiednio na 6 kolejnych miesięcy lub 2 kolejne kwartały).
Zmieni się również przepis art. 96 ust. 9a pkt 3 ustawy. Zastosowanie w nim spójnika „ani” zamiast spójnika „lub” ma na celu wyeliminowanie wątpliwości, że wykreślenie z urzędu z rejestru podatników VAT, dotyczyć będzie tylko podmiotów składających „zerowe” deklaracje.
Ponadto w przepisie tym dodano import towarów do pozycji, których wykazanie w deklaracji skutkuje brakiem wystąpienia przesłanki do wykreślenia podatnika z rejestru VAT (w konsekwencji również zmiana w art. 96 ust. 9e) oraz art. 97 ust. 15 ustawy o VAT.
Zmiana treści art. 96 ust. 9h ustawy o VAT określa wymóg złożenia wniosku o przywrócenie rejestracji:
1) podatnika wykreślonego z urzędu z rejestru na mocy art. 96 ust. 9 pkt 1-4 ustawy o VAT, a także
2) podatnika, który został wykreślony z rejestru na mocy art. 96 ust. 9a pkt 2 ustawy z uwagi na nieskładanie deklaracji,
– w terminie dwóch miesięcy od dnia wykreślenia z rejestru jako podatnika VAT.
W przypadku wymienionym powyżej w pkt 2 podatnik musi wszystkie brakujące deklaracje złożyć najpóźniej wraz ze złożeniem wniosku o przywrócenie rejestracji.
Na mocy dodanego w art. 96 ust. 9ha, zarejestrowanie zostanie przywrócone również w przypadku, gdy złożone przez podatnika deklaracje będą deklaracjami „zerowymi” (czyli takimi, w których nie została wykazana ani sprzedaż, ani zakupy ani import towarów z kwotami podatku do odliczenia), co będzie wynikać ze specyfiki prowadzonej działalności gospodarczej.
Ustawodawca dodał ponadto przepis przejściowy (art. 14 ustawy nowelizacyjnej), zgodnie z którym przepisów art. 96 ust. 9a pkt 2 i 3, nie stosuje się do okresów rozliczeniowych przypadających przed 1 września 2019 r.
Zwrot różnicy podatku w terminie przyspieszonym
Zmiana wprowadzona w art. 87 ust. 6 pkt 3 ustawy o VAT doprecyzowuje jeden z warunków uzyskania zwrotu różnicy podatku w terminie przyspieszonym (25 dni od dnia złożenia deklaracji). Podatnik, który chce uzyskać zwrot w tym terminie, musi złożyć w urzędzie skarbowym, w odniesieniu do faktur ujętych w deklaracji podatkowej, potwierdzenie zapłaty wynikających z tych faktur należności w całości za pośrednictwem rachunku bankowego podatnika w banku mającym siedzibę na terytorium kraju albo rachunku podatnika w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej, której jest członkiem, wskazanego w zgłoszeniu identyfikacyjnym, o którym mowa w odrębnych przepisach. Potwierdzenie zapłaty tych należności należy złożyć nie później niż w dniu złożenia deklaracji.
Składanie dokumentów związanych z likwidacją działalności
Obecnie deklaracje podatkowe składane są wyłącznie za pomocą środków komunikacji elektronicznej, jednak nie ma możliwości złożenia tą drogą, wraz z deklaracją podatkową również innych dokumentów. W wyniku nowelizacji art. 14 ust. 5 zdanie drugie oraz ust. 9b, 9c, 9ca i 9cb, dokumenty związane z likwidacją spółki lub też zaprzestaniem działalności przez osobę fizyczną składane będą drogą elektroniczną. Dokumenty te powinny być złożone nie później niż w dniu złożenia deklaracji podatkowej.
Ułatwienia dla komorników oraz organów egzekucyjnych będących płatnikami VAT
W art. 43 ustawy o VAT dodano ust. 21, zgodnie z którym jeżeli udokumentowane działania organów egzekucyjnych lub komorników sądowych, o których mowa w art. 18, nie doprowadziły na skutek braku możliwości uzyskania niezbędnych informacji od dłużnika, do potwierdzenia spełnienia warunków zastosowania do dostawy towarów, o której mowa w art. 18, zwolnień od podatku, o których mowa w ust. 1 pkt 2, 3 i 9-10a, przyjmuje się, że warunki zastosowania zwolnień od podatku nie są spełnione.
W przypadku zaistnienia powyższych okoliczności niemożliwe jest również zastosowanie zwolnienia z VAT na podstawie art. 113 ust. 1 i 9 (w art. 113 dodany został ust. 10a) oraz zwolnień od podatku, na podstawie art. 82 ust. 2 i 3 (dodany został art. 82a ustawy).
Zatem od 1 września 2019 r. dokonane w wyżej wymienionych przypadkach w trybie egzekucji dostawy towarów, będą opodatkowane podatkiem VAT, jeżeli udokumentowane działania w celu potwierdzenia zwolnienia podjęte przez komornika lub organ egzekucyjny będą z powodu dłużnika bezskuteczne.
Ustawodawca dodał ponadto przepis przejściowy (art. 13 ustawy nowelizacyjnej z 4 lipca 2019 r.), zgodnie z którym przepisów art. 43 ust. 21, art. 82a i art. 113 ust. 10a nie stosuje się do dostaw, o których mowa art. 18 ustawy o VAT, dokonanych przed dniem wejścia w życie ww. ustawy. Natomiast w odniesieniu do czynności podejmowanych przez organy egzekucyjne w stosunku do dłużników (w tym działań podejmowanych w celu ustalenia np. statusu podmiotowego dłużnika na gruncie przepisów o VAT, zakresu przedmiotowego dostawy, a co za tym idzie przesłanek do ustalenia sposobu opodatkowania VAT dostawy), które stanowią pewien proces rozłożony w czasie, organy egzekucyjne będą mogły stosować wprowadzane nowe rozwiązania w ustawie o VAT, tj. art. 43 ust. 21, art. 82a i art. 113 ust. 10a.
Zmiany w imporcie towarów
Nowe rozwiązania umożliwią podatnikom obliczenie i wykazanie kwoty podatku VAT z tytułu importu towarów w rozliczeniu zamknięcia, o którym mowa w art. 175 rozporządzenia delegowanego Komisji (UE) 2015/2446 z dnia 28 lipca 2015 r. uzupełniającego rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 952/2013 w odniesieniu do szczegółowych zasad dotyczących niektórych przepisów unijnego kodeksu celnego (Dz. Urz. UE L 343/1 ze zm.), w przypadkach określonych w art. 324 i art. 325 rozporządzenia wykonawczego Komisji (UE) 2015/2447 z dnia 24 listopada 2015 r. ustanawiającego szczegółowe zasady wykonania niektórych przepisów rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 952/2013 ustanawiającego unijny kodeks celny (Dz. Urz. UE L 343/558 ze zm.).
Ustawodawca dokonał zmian w art. 33 ustawy o VAT i uznał rozliczenie zamknięcia, o którym w art. 175 rozporządzenia 2015/2446, za dokument, w którym podatnik obowiązany będzie do obliczenia i wykazania kwoty podatku VAT z tytułu importu towarów w przypadkach określonych w art. 324 i art. 325 rozporządzenia 2015/2447.
Pakiet paliwowy
W 2016 r. wprowadzono rozwiązania zapobiegające lub ograniczające możliwość wyłudzenia VAT w obrocie paliwami ciekłymi – tzw. pakiet paliwowy. Zmiany wprowadzone omawianą ustawą nowelizującą w ww. pakiecie paliwowym polegają zasadniczo na wprowadzeniu do ustawy o VAT katalogu towarów, co do których podatnik – w związku z wewnątrzwspólnotowym nabyciem towaru – jest obowiązany bez wezwania naczelnika urzędu skarbowego, do obliczania i wpłacania kwot podatku od towarów i usług na rachunek urzędu skarbowego właściwego w zakresie wpłat podatku akcyzowego (patrz: art. 103 ust. 5a i 5aa ustawy o VAT). Obecnie ustawa o VAT odwołuje się w tym zakresie do ustawy o podatku akcyzowym. W uzasadnieniu do projektu ustawy nowelizującej podkreślono, że wskazanie katalogu tych towarów w ustawie o VAT zapobiegnie wątpliwościom co do zakresu stosowania przepisów ustawy o podatku akcyzowym i ustawy o VAT w odniesieniu do produktów ropopochodnych, które mogą być stosowane zarówno do napędu pojazdów, jak i mogą stanowić surowiec do produkcji innych towarów.
W wyniku nowelizacji ustawy o VAT wprowadzono także uproszczenie, że ceny paliw – stosowane do ustalania podstawy opodatkowania VAT z tytułu wewnątrzwspólnotowego nabycia paliw – mogą być udostępnione przez Ministra Finansów w Biuletynie Informacji Publicznej, na okres miesiąca, ostatniego dnia roboczego poprzedzającego ten miesiąc (patrz: art. 30a ust. 2a i 2b ww. ustawy). Zmiana z obecnie obowiązującego okresu dwutygodniowego na miesięczny wynika z faktu, iż zaobserwowano nieznaczne różnice w cenach paliw w okresie dwutygodniowym. Ponadto jest to uproszczenie dla przedsiębiorców, którzy będą zobligowani do rzadszego aktualizowania swoich rozliczeń.
Nowelizacja art. 30a ustawy o VAT powoduje, że zachowana zostanie możliwość ustalania podstawy opodatkowania z tytułu wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów objętych pakietem paliwowym w sposób uproszczony, tj. na podstawie art. 30a ust. 2a i 2b ww. ustawy, ale wyłącznie w odniesieniu do tych towarów, dla których ceny zostaną udostępnione w Biuletynie Informacji Publicznej Ministra Finansów. W przypadku pozostałych towarów objętych pakietem paliwowym (tj. tych, dla których ceny nie zostaną udostępnione w BIP), podatnicy będą zobowiązani określać podstawę opodatkowania na ogólnych zasadach przewidzianych dla WNT.