HERJAN biuro rachunkowe doradców podatkowych

1.       MOMENT POWSTANIA OBOWIĄZKU PODATKOWEGO

 

·        OGÓLNE ZASADY 

Zgodnie z przepisami obowiązującymi od 1 stycznia 2014 roku, obowiązek podatkowy co do zasady powstaje z chwilą dokonania dostawy towarów lub z chwilą wykonania usługi (art.19a ust.1).

Do dokonania dostawy towarów dochodzi najczęściej na skutek fizycznego wydania tych towarów podatnikowi lub osobie uprawnionej do odebrania towaru w imieniu podatnika. Nie jest to jednak zasada bezwzględnie obowiązująca. Nie zawsze fizyczne wydanie rzeczy jest bezwzględnie konieczne, aby doszło do dokonania dostawy towarów. Do dokonania takiej dostawy dojść może, przykładowo, na skutek wydania dokumentów albo środków umożliwiających rozporządzanie rzeczą.

W odniesieniu do przyjmowanych częściowo usług, usługę uznaje się również za wykonaną w przypadku wykonania części usługi, dla której to części określono zapłatę. Tzw. Usługi ciągłe i okresowe należy uznać za wykonane z końcem każdego okresu, do którego odnoszą się płatności lub rozliczenia. Usługę świadczoną w sposób ciągły przez okres dłuższy niż rok, dla której w związku z jej świadczeniem w dnaym roku nie upływają terminy płatności lub rozliczeń, należy uznać za wykonaną z upływem każdego roku podatkowego, do momenta zakończenia świadczenia tej usługi (art.19 ust.3).

 

·        SZCZEGÓLNE ZASADY

 v  Usługi budowlane i budowlano – montażowe – obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wystawienia faktury. Jeśli przed wykonaniem usług otrzymano całość lub cześć zapłaty, obowiązek powstaje z chwilą jej otrzymania w odniesieniu do otrzymanej kwoty. Po wykonaniu usługi obowiązek podatkowy powstaje wyłącznie na skutek wystawienia faktury lub upływu terminu przewidzianego na jej wystawienie tj. 30 dni od wykonania usługi ( art.19a ust. 7).

v  Dostawa drukowanych książek i czasopism oraz usługi drukowania książek i czasopism – obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wystawienia faktury. Wcześniejsza zapłata powoduje powstanie obowiązku podatkowego wyłącznie, jeżeli nastąpi przed dostawą lub wykonaniem usługi. Po wykonaniu czynności obowiązek podatkowy powstaje wyłącznie na skutek wystawienia faktury lub upływu terminu przewidzianego na jej wystawienie

– 60 dni od dostawy książek drukowanych (PKWIU ex.58.11.1) z wyłaczniem map, ulotek, gazet, czasopism, magazynów drukowanych,

– 90 dni od czynności polegających na drukowaniu książek (PKWIU ex 58.11.11) z wyłaczniem map, ulotek, gazet, czasopism, magazynów drukowanych, z wyjątkiem usług stanowiących import usług,

– 120 dni od pierwszego dnia wydania towarów – dla dostaw drukowanych książek, gazet, czasopism i magazynów, jeżeli umowa przewiduje rozliczenie zwrotów wydawnictw,

v  Dostawa mediów i usług komunalnych oraz najem, dzierżawa, leasing i usługi o podobnym charakterze, stała obsługa prawna i biurowa, ochrona i dozór – obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wystawienia faktury, nie później jednak niż z upływem terminu płatności.

v  Usługi finansowe zwolnione z VAT na podstawie art. 43 ust 1 pkt 37-41 – obowiązek podatkowy powstaje z chwilą otrzymania całości lub cześci zapłaty.

Usługi zwolnione z VAT, dla których od 1 stycznia 2014 r. obowiązek podatkowy będzie powstawał z chwilą otrzymania całości lub części zapłaty

1) usługi ubezpieczeniowe, usługi reasekuracyjne i usługi pośrednictwa w świadczeniu usług ubezpieczeniowych i reasekuracyjnych, a także usługi świadczone przez ubezpieczającego w zakresie zawieranych przez niego umów ubezpieczenia na cudzy rachunek, z wyłączeniem zbywania praw nabytych w związku z wykonywaniem umów ubezpieczenia i umów reasekuracji; 2) usługi udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych, a także zarządzanie kredytami lub pożyczkami pieniężnymi przez kredytodawcę lub pożyczkodawcę; 3) usługi w zakresie udzielania poręczeń, gwarancji i wszelkich innych zabezpieczeń transakcji finansowych i ubezpieczeniowych oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu tych usług, a także zarządzanie gwarancjami kredytowymi przez kredytodawcę lub pożyczkodawcę; 4) usługi w zakresie depozytów środków pieniężnych, prowadzenia rachunków pieniężnych, wszelkiego rodzaju transakcji płatniczych, przekazów i transferów pieniężnych, długów, czeków i weksli oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu tych usług; 5) usługi, w tym także usługi pośrednictwa, których przedmiotem są udziały w: a) spółkach, b) innych niż spółki podmiotach, jeżeli mają one osobowość prawną – z wyłączeniem usług przechowywania tych udziałów i zarządzania nimi; 6) usługi, których przedmiotem są instrumenty finansowe, o których mowa w ustawie z 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi (tekst jedn.: Dz. U. z 2010 r. Nr 211 z późn. zm.), z wyłączeniem przechowywania tych instrumentów i zarządzania nimi, oraz usługi pośrednictwa w tym zakresie.

 

2.       PODSTAWA OPODATKOWANIA

Podstawą opodatkowania od nowego roku będzie wszystko, co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej (włącznie z otrzymanymi dotacjami, subwencjami i innymi dopłatami o podobnym charakterze mającymi bezpośredni wpływ na cenę towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika).

v    Elementy wyłączone z podstawy opodatkowania

Od 1 stycznia 2014 elemnety wyłączone z podstawy opodatkowania to kwoty:

1)  stanowiące obniżkę cen w formie rabatu z tytułu wcześniejszej zapłaty (skonta),

2)  udzielonych nabywcy lub usługobiorcy opustów i obniżek cen, uwzględnionych w momencie sprzedaży,

3)  otrzymane od nabywcy lub usługobiorcy jako zwrot udokumentowanych wydatków poniesionych w imieniu i na rzecz nabywcy lub usługobiorcy i ujmowanych przejściowo przez podatnika w prowadzonej przez niego ewidencji na potrzeby podatku.

Podstawa opodatkowania nie będzie obejmować skont (kwoty stanowiące obniżkę ceny w formie rabatu z tytułu wcześniejszej zapłaty) niezależnie od tego czy zostaną one uwzględnione w momencie sprzedaży czy też nie. Brak będzie również obowiązku posiadania potwierdzeń otrzymania faktur korygujących wystawianych w związku z udzieleniem skonta (będzie je można rozliczać bez otrzymania takich potwierdzeń).

v   Stosowanie wymogu posiadania potwierdzeń otrzymania faktury korygującej

 

W 2014 r. nadal będą istnieć przepisy określające przypadki, gdy obniżenie podstawy opodatkowania wymaga posiadania potwierdzenia otrzymania faktury korygującej oraz zasady obniżania podstawy opodatkowania w takich przypadkach. W porównaniu do obecnie obowiązujących przepisów nastąpią dwie istotne zmiany tj.wspomniane już wcześniej faktury korygujące dotyczące skont. Drugi to przypadek gdy podatnik nie uzyskał potwierdzenia mimo udokumentowanej próby doręczenia faktury korygującej i z posiadanej dokumentacji wynika, że nabywca towaru lub usługobiorca wie, że transakcja została zrealizowana zgodnie z warunkami określonymi w fakturze korygującej (w przypadkach takich podstawę opodatkowania obniżać będzie nie wcześniej niż w deklaracji podatkowej składanej za okres rozliczeniowy, w którym zostały łącznie spełnione wskazane przesłanki). Dodanie takiego przepisu było konieczne ze względu na wyrok Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z dnia 26 stycznia 2012 r. w sprawie C-588/10, w którym Trybunał dopuścił możliwość obniżania podstawy opodatkowania w podobnych okolicznościach.

3. FAKTUROWANIE

 

Od 1 stycznia 2014 istotnie zmienią się zasady wystawienia faktur: nastąpi poszerzenie kręgu podmiotów uprawnionych do wystawienia faktur, wprowadzone zostaną nowe zasady wystawiania faktur na żądanie, na nowo określone zostaną terminy wystawiania faktur oraz brak będzie regulacji faktur wewnętrznych.

vPodmioty uprawnione i obowiązane do wystawiania faktur

Fakturę VAT obowiązany jest wystawić z zasady każdy podatnik samodzielnie prowadzący działalności gospodarczą (a nie tylko podmiot zarejestrowany jako podatnik VAT czynny). Jednocześnie zostanie wskazane, że nie ma obowiązku wystawiania faktur w odniesieniu do sprzedaży zwolnionej od podatku m.in. na podstawie art. 113 ust. 1 i 9 u.p.t.u. (czyli sprzedaży, która nie przekroczyła łącznie w poprzednim roku podatkowym kwoty 150.000 zł).

vFaktury na żądanie

Wprowadznie odrębnych terminów na wystawienie faktury na żądanie, w przypadku sprzedaży na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz przy sprzedaży zwolnionej od podatku – niezależnie od tego kto jest nabywcą towaru/usługi. We wskazanych sytuacjach sprzedawca ma obowiązek wystawienia faktury jeżeli żądanie jej wystawiena zostanie zgłoszone w terminie 3 miesięcy, licząc od końca miesiąca, w którym dostarczono towar lub wykonano usługę bądź otrzymano całość lub cześć zapłaty. Po upływie 3 miesięcy licząc od końca ww. miesiąca; jeżeli wyrazi wolę wystawienia (będzie to czynność fakultatywna a nie obligatoryjna), wówczas winien wystawić ją w terminie 15 dni od dnia zgłoszenia żądania.

vTerminy wystawiania faktur

Od 1 stycznia 2014 r. kwestie związane z momentem wystawiania faktur regulował będzie art. 106i u.p.t.u. Z analizy tego przepisu wynika, że zasadą będzie, że fakturę wystawia się nie później niż 15 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym dokonano dostawy towaru lub wykonano usługę. Zasada dotyczyć również będzie zaliczek. Faktury mogą być wystawione do 30 dni przed dostarczeniem towaru, wykonaniem usługi lub otrzymaniem zapłaty.

4. ZWOLNIENIE VAT DOSTAWY TOWARÓW

Zwolnienie przysługuje w razie łącznego spełnienia dwóch warunków.

Po pierwsze towary mają być wykorzystywane wyłącznie na cele działalności zwolnionej od podatku. Oznacza to, że towary powinny być zakupione z myślą o wykorzystaniu ich dla celów wykorzystania przy wykonywaniu czynności, które są zwolnione z podatku i faktycznie powinny być używane przy takiej działalności. Nie mogą być one używane choćby w części do działalności opodatkowanej (w czasie, gdy podatnik ma jeszcze prawo do odliczenia podatku naliczonego, które może zrealizować poprzez korektę).

Po drugie – dla zastosowania zwolnienia – obok spełnienia tego pierwszego warunku podatnik nie powinien mieć prawa do odliczenia podatku z tytułu nabycia, importu, bądź wytworzenia tych towarów.

Zwolnienie powinno zatem przysługiwać wówczas, gdy podatnik nie miał efektywnej możliwości odliczenia żadnej części podatku w związku z przeznaczeniem towarów do wykonywania działalności zwolnionej z podatku.

Uznać więc należy, że przeznaczenie towarów do działalności zwolnionej należy rozpatrywać w okresie, w którym podatnikowi przysługiwało prawo do odliczenia podatku.